80'in Eurovision Macerası Ya da Acıklı Bir Aşk Öyküsü

80’in Eurovision Macerası Ya Da Acıklı Bir Aşk Öyküsü 

‘’ Acıklı bir aşk öyküsüdür bu… Bir yabancıya tutuldu gönlüm… Adı Peter, Oil soyadı… Ne rahatım kaldı dostlar ne huzurum petr’ol’e tutuldum tutulalı.’’ diyordu Ajda Pekkan, Attila Özdemiroğlu’nun bestesi Şanar Yurdatapan’ın sözleriyle… Eurovision Türkiye elemelerinde…

Şanar Yurdatapan bu sözleri Türkiye’de o yıllarda yaşanan petrol krizi nedeniyle yazdığını söylemişti ama Eurovision ve Avrupa Birliği ne olan aşk ve nefret ilişkimizi de özetleyen cümlelerdi. Bize puan verip güzel sözler söyleyince mutlu olup seviniyor, puan alamayıp eleştirildiğimizde ‘’Türkün Türk’ten başka dostu yoktur’’ diyorduk.

Tek kanallı siyah-beyaz televizyon ekranında müzik-eğlence programları Cumartesi geceleri ve Pazar öğleden sonraları tele spor programı ile sınırlıydı. Ayrıca bütün aile televizyon çevresine toplandığımız yılbaşı ve bayram özel eğlence programları ile Eurovision yarışmaları da bu çerçevede değerlendirilebilir.

1975 ve 1978 yıllarında katıldığımız ve son sıralarda yer aldığımız yarışmaların ardından 1979 yılının son günlerinde TRT o yıl için atama yöntemine gitti. Oylar tek bir isimde birleşiyordu; Avrupalılar gibi olabileceğimizin onlarla boy ölçüşebileceğimizin biricik simgesi Ajda Pekkan… Ama olabilecek en oryantal parça ile…

Uluslararası sanat elçimizdi Ajda Pekkan; 1968 ve 69 yıllarında Atina’da Apollonia müzik yarışmasına katılmış dördüncü olmuştu. Barselona müzik festivali ve Japonya’da Yamaha müzik yarışmalarına katılmış; Paris’te Olympia’da Enrico Macias ile sahne almıştı. Ama Eurovision isim değil beste yarışmasıydı. Buna rağmen önce katılamayacağını söyledi ardından mecburen kabul etti ve serüven başladı. (*)

Önce beş beste belirlendi ardından yapılan eleme ile şarkı sayısı üçe düşürüldü. Şerif Yüzbaşıoğlu ve Adnan Yumuk’un Olsam ı, Cenk Taşkan ve Fikret Şeneş in Bir Dünya Ver Bana sı ve Attila Özdemiroğlu -  Şanar Yurdatapan ortak çalışması Petrol…(**)

24 Şubat 1980 gecesi büyük jüri karşısında Bülent Özveren’in sunumuyla Türkiye elemeleri gerçekleşti. Göbek havası ve şarkının içinde geçen ‘’ooohh!’’  nidalarına jüri de kayıtsız kalmadı ve Petrol birinci seçildi. Arkasından tüm gazete ve dergilerde sıkı bir reklâm kampanyası başladı. Siyah – beyaz ekranda göremediğimiz elbiselerin renklerini gazete ve dergilerden takip ediyor, şarkının gün gün seyrini izliyorduk. Kimi yazarlar Olsam ve Bir Dünya Ver Bana şarkılarının daha başarılı olduğunu Petrol’ün Avrupalıya bir şey vermeyeceğini söylüyordu. Ama yolumuza devam ediyorduk. Şarkının tanıtım klipi Boğaziçi köprüsünün önünde, Dolmabahçe sarayının kapısında ve avizeli salonunda; Topkapı sarayının damında Oytun Turfanda’nın kareografisi ile çekiliyordu. Dahası şarkının girişindeki konuşma bölümü çıkmış yeni eklenen efektler ile Petrol batılı bir hal almıştı. Bir de klipin sonunda son model spor bir arabayı at a çektirip petrol sıkıntısı ile ilgili mesaj da veriyorduk ki sormayın gitsin…

Yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleri, 24 Ocak kararları, ordunun hükümete verdiği uyarı mektubu, sokaklarda artan anarşi ve ölümler… 19 Nisan 1980 gecesi Hollanda La Hey de Eurovision yarışmasını tüm ülke soluksuz izliyorduk. Türkiye ikinci sırada yarışacaktı. Şebnem Savaşçı ‘’Hollanda’ya yıllar önce lale yi getiren Türkler şimdide Petrol ile sesleniyor’’ dedikten sonra Arto Tunç’un darbukası, Lale ( Özdemiroğlu) Mansur, Aydan ve Nurdan Güven kardeşlerin kareorafisi ile Ajda Pekkan şarkıyı sorunsuz bir şekilde tamamlar. Oylamaya geçildiğinde Avusturya’dan 3, İtalya’dan 8 ve Fas’tan aldığımız ilk 12 puan ile 23 puan alıp 19 ülke arasında 15. oluyorduk. Ajda Pekkan yarışmadan sonra küsüp İngiltere ve Amerika’ya giderken, Johny Logan ‘’ What’s Another Year’’ şarkısıyla birinci oluyor ve ülkemize her geliş gidişi sevinçle karşılanıyordu. (***)

Aradan 37 sene geçti.  Aslında Petrol beste olarak doğru bir seçimdi. Ama sözleri ve tele oylamanın olmaması gibi nedenlerden iyi bir derece alamadı. Eurovision’a Hani(Honey),Opera gibi parçalarla da katıldık ama Avrupa kabul etmiyordu. Çünkü onların bizi görmek istedikleri – başarı sağladığımız parçalar; 1984’te Beş Yıl Önce On Yıl Sonra grubuyla katıldığımız Halay gibi, 1997’de Şebnem Paker ve Dinle ile aldığımız üçüncülük gibi ve tabi 2003’te Sertab Erener ile birinci olduğumuz ‘’Everyway That I Can’’ şarkılarında olduğu gibi bizden olan oryantal motiflerdi. Ne de olsa batı ile doğu arasında bir köprüydük…

Geçen zaman içinde 80 sonlarında İran-Irak savaşı bitti ama Ortadoğu’da hala savaşlar sürüyor…  Berlin Duvarı yıkıldı. Çift kutuplu dünyadan tek kutuplu dünyaya geçtik. Eski Doğu bloğundan kopan ülkeler önce Eurovision’a ardından Avrupa Birliğine girdiler. Türkiye’nin Eurovision macerası 2003 yılında birincilikle sonuçlandı. Avrupa Birliği serüveni ise Eurovision’dan çok daha önce başlamasına rağmen hala sürüyor. Kimi çevreler Yugoslavya örneğinindeki gibi iç savaş sonucu parçalanıp bazı bölümlerinin girdiğini bizim sonumuzun da böyle olacağı korkularını dillendirirken, kimileride Norveç’in sosyal ve milli gelir seviyesinde olabilsek ve bizde onurlu bir şekilde girmeyelim diyebilsek sonucunu çıkartıyor. Girelim mi – Girmeyelim mi? Alırlar mı – Almazlar mı? Tartışmaları… Kısacası geçmiş belleklerde taze bir şekilde dururken gelecek gizem olarak sürmeye devam ediyor.